ദിനോസർ

ദിനോസൌറിയ എന്ന ജീവശാഖയിലെ പലതരത്തിലുള്ള ഒരു കൂട്ടം ജീവികളാണു് ഡൈനസോറുകൾ അഥവാ ദിനോസറുകൾ. 243 മുതൽ 233.23 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ട്രയാസിക് കാലഘട്ടത്തിലാണ് അവ ഭൂമിയിൽ ആദ്യമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്. എന്നിരുന്നാലും ദിനോസറുകളുടെ പരിണാമത്തിന്റെ കൃത്യമായ ഉത്ഭവവും സമയവും സജീവ ഗവേഷണ വിഷയമാണ്. 201.3 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ട്രയാസിക്-ജുറാസിക് വംശനാശം സംഭവിച്ചതിന് ശേഷം അവ ഭൂപ്രദേശങ്ങളിലെ പ്രധാന കശേരുകികളായി. ജുറാസിക്, ക്രിറ്റേഷ്യസ് കാലഘട്ടങ്ങളിൽ അവയുടെ ആധിപത്യം തുടർന്നു. പിൽക്കാല ജുറാസിക് കാലഘട്ടത്തിൽ പക്ഷികൾ ആധുനിക തൂവലുകൾ ഉള്ള ദിനോസറുകളാണെന്ന് ഫോസിൽ രേഖകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു. ഏതാണ്ട് 66 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ക്രിറ്റേഷ്യസ്-പാലിയോജീൻ വംശനാശത്തെ അതിജീവിച്ച ഒരേയൊരു ദിനോസർ വംശമാണ് പക്ഷികൾ.

ടാക്സോണമിക്, മോർഫോളജിക്കൽ, പാരിസ്ഥിതിക നിലപാടുകളിൽ നിന്നുള്ള വൈവിധ്യമാർന്ന മൃഗങ്ങളാണ് ദിനോസറുകൾ. പതിനായിരത്തിലധികം ജീവജാലങ്ങളിൽ പക്ഷികൾ എന്നത് പെർസിഫോം മത്സ്യത്തിന് പുറമെ ഏറ്റവും വൈവിധ്യമാർന്ന കശേരുക്കളാണ്. ഫോസിൽ തെളിവുകൾ ഉപയോഗിച്ച്, പാലിയന്റോളജിസ്റ്റുകൾ 500 വ്യത്യസ്ത ഇനങ്ങളെയും ആയിരത്തിലധികം വ്യത്യസ്ത ജീവജാലങ്ങളല്ലാത്ത ദിനോസറുകളെയും കണ്ടെത്തി. ഫോസിൽ തെളിവുകൾ ഉപയോഗിച്ച് പാലിയന്റോളജിസ്റ്റുകൾ അഞ്ഞൂറിലധികം വ്യത്യസ്ത ഇനങ്ങളെ കണ്ടെത്തി. കൂടാതെ നോൺ-ഏവിയൻ ദിനോസറുകളുടെ ആയിരത്തിലധികം ഇനങ്ങളെയും കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. എല്ലാ ഭൂഖണ്ഡങ്ങളിലും ദിനോസറുകളെ, നിലവിലുള്ള ജീവജാലങ്ങളും (പക്ഷികളും) ഫോസിൽ അവശിഷ്ടങ്ങളും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യ പകുതിയിൽ പക്ഷികളെ ദിനോസറുകളായി തിരിച്ചറിയുന്നതിനുമുമ്പ് ശാസ്ത്ര സമൂഹത്തിൽ ഭൂരിഭാഗവും ദിനോസറുകൾ അലസതയുള്ളതും ശീതരക്തമുള്ളതുമാണെന്ന് വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും 1970-കൾക്കുശേഷം നടത്തിയ മിക്ക ഗവേഷണങ്ങളും സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എല്ലാ ദിനോസറുകളും സജീവമായ മൃഗങ്ങളാണെന്നും ഉയർന്ന മെറ്റബോളിസവും സാമൂഹിക ഇടപെടലിനായി നിരവധി പൊരുത്തപ്പെടുത്തലുകളും ഉള്ളവരുമാണ്. ചില ദിനോസറുകൾ സസ്യഭുക്കുകളും മറ്റുള്ളവ മാംസഭോജികളുമായിരുന്നു. തെളിവുകൾ അനുസരിച്ച് എല്ലാ ദിനോസറുകളും മുട്ടയിടുന്നതായി വ്യക്തമായിരിക്കുന്നു. ഏവിയൻ, നോൺ ഏവിയൻ എന്നീ പല ദിനോസറുകളും പങ്കിട്ട സ്വഭാവമാണ് നെസ്റ്റ്-ബിൽഡിംഗ്.

ദിനോസറുകളുടെ പൂർവ്വികർ ഇരുകാലികളായിരുന്നുവെങ്കിലും വംശനാശം സംഭവിച്ച പല ഗ്രൂപ്പുകളിലും നാൽക്കാലികളും ഉൾപ്പെടുന്നു. ചിലയിനങ്ങൾക്ക് ഇതിനിടയിൽ ഈ അവസ്ഥയ്ക്ക് മാറ്റം വരുത്തുവാൻ കഴിഞ്ഞു. പറക്കുന്നതിനുള്ള പരിമിതികൾ കാരണം ദിനോസറുകളുടെ ഇന്നത്തെ അവശേഷിക്കുന്ന ഏവിയൻ വംശങ്ങൾ (പക്ഷികൾ) പൊതുവെ ചെറുതാണെങ്കിലും ചരിത്രാതീത ദിനോസറുകൾ (ഏവിയൻ-നോൺ ഏവിയൻ) വലിയ ശരീരമുള്ളവയാണ്. ഏറ്റവും വലിയ സൊറോപോഡ ദിനോസറുകൾ 39.7മീറ്റർ നീളത്തിൽ എത്തിയതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. 18 മീറ്റർ വരെ ഉയരമുണ്ടായിരുന്ന ഇവ കരയിലെ എക്കാലത്തെയും വലിയ മൃഗങ്ങളായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും നോൺ‌-ഏവിയൻ ദിനോസറുകൾ ഒരേപോലെ ഭീമാകാരമായിരുന്നു എന്ന ആശയം ഒരു തെറ്റിദ്ധാരണയാണ്. കാരണം വലിയതും ശക്തവുമായ അസ്ഥികൾ ഫോസിലുകൾ ആകുന്നതുവരെ നിലനിൽക്കും. പല ദിനോസറുകളും വളരെ ചെറുതാണ്, ഉദാഹരണത്തിന് സിക്സിയാനികസിന് 50 സെന്റിമീറ്റർ മാത്രമേ നീളം ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ആദ്യത്തെ ദിനോസർ ഫോസിലുകൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞതുമുതൽ ദിനോസർ അസ്ഥികൂടങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മ്യൂസിയങ്ങളിൽ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങളാണ്. കൂടാതെ ദിനോസറുകൾ ലോക സംസ്കാരത്തിന്റെ നിലനിൽക്കുന്ന ഭാഗമായി മാറി. ചില ദിനോസർ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ വലിയ വലുപ്പങ്ങളും അവയുടെ ഭീകരവും അതിശയകരവുമായ സ്വഭാവം, ജുറാസിക് പാർക്ക് പോലുള്ള മികച്ച വിൽപ്പനയുള്ള പുസ്തകങ്ങളിലും സിനിമകളിലും ദിനോസറുകളുടെ പതിവ് രൂപം മനുഷ്യരിൽ ഉറപ്പാക്കി. മൃഗങ്ങളോടുള്ള നിരന്തരമായ പൊതു ഉത്സാഹം ദിനോസർ ശാസ്ത്രത്തിന് ഗണ്യമായ ധനസഹായം നൽകുന്നതിനും കാരണമായി. പുതിയ കണ്ടെത്തലുകൾ പതിവായി മാധ്യമങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നു.

തുടക്ക ജുറാസ്സിക് കാലം തൊട്ടു് അന്ത്യ ക്രിറ്റേഷ്യസ് വരെ ഭൂമിയിൽ ഏറ്റവും പ്രാതിനിധ്യമുള്ള ജീവിയും ദിനോസറുകളായിരുന്നു. എന്നാൽ, അന്ത്യ ക്രിറ്റേഷ്യസ് കാലത്ത് സംഭവിച്ച, ഭൂമിയുടെ ചരിത്രം കണ്ട ഒരു വലിയ വംശനാശത്തിൽ (കേ-ടി വംശനാശം) അന്ന് ജീവിച്ചിരുന്ന മിക്ക ദിനോസർ വർഗ്ഗങ്ങളും നശിച്ചു. ഫോസ്സിൽ തെളിവുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ജുറാസ്സിക്‌ കാലഘട്ടത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന തെറാപ്പോഡ എന്ന വിഭാഗം ദിനോസറുകളിൽ നിന്നുമാണ് പക്ഷികൾ പരിണാമം പ്രാപിച്ചത് എന്നാണ്.[1] ഇന്ന് പക്ഷികളെ ദിനോസറുകളുടെ പിൻ‌ഗാമികളായ ഏകവംശമായി തരം തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. 66 ദശലക്ഷം വർഷം മുൻപ് നടന്ന വംശനാശത്തിൽ നിന്നും കുറച്ച് പക്ഷികൾ രക്ഷപ്പെട്ടു, അവ ഇന്നും ദിനോസറുകളുടെ പരമ്പരയിലെ കണ്ണികളായി ജീവിക്കുന്നു. ഇവ നാമാവശേഷ മായതിനെക്കുറിച്ചു പല സിദ്ധാന്തങ്ങളും നിലവിലുണ്ട്‌ – ഉൽക്കകൾ പതിച്ചതുകൊണ്ടോ അഗ്നിപർവതസ്ഫോടനത്താലോ ഭൂമിയിലുണ്ടായ മാറ്റങ്ങളാണു ഡൈനസോറുകളുടെ നാശത്തിനു കാരണമെന്നാണു കരുതപ്പെടുന്നത്. ഇന്ന് ഭൂമിയിൽ കാണപ്പെടുന്ന പക്ഷികളുടെ മുൻഗാമികളാണു ഡൈനസോറുകൾ.

വർഗ്ഗം, രൂപം, ആകൃതി, ജീവിച്ചിരുന്ന പരിതഃസ്ഥിതി എല്ലാം കൊണ്ടും വ്യത്യസ്തമായ ജീവികൾ ആയിരുന്നു ദിനോസറുകൾ. ഫോസ്സിൽ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പാലിയെന്റോ ളോജിസ്റ്റ്‌മാർ ഇവയെ അഞ്ഞൂറിൽ പരം ജെനുസുകൾ ആയും, ആയിരത്തിൽ പരം ഉപവർഗ്ഗം ആയും തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. എല്ലാ വൻകരകളിൽ നിന്നും ദിനോസറുകളുടെ ഫോസ്സിൽ കിട്ടിയിടുണ്ട്.

ഭീകരനായ പല്ലി എന്നർത്ഥം വരുന്ന ദിനോസർ എന്ന പേര് തെറ്റിധാരണ ഉണ്ടാക്കുന്നതാണ് കാരണം ദിനോസറുകൾ പല്ലികൾ അല്ല മറിച്ചു അവ ഉരഗങ്ങളുടെ ഒരു വ്യത്യസ്ത വർഗ്ഗം ആയിരുന്നു, ഉരഗങ്ങളിൽ കാണുന്ന സ്വാഭാവികമായ സവിശേഷങ്ങൾ പല ദിനോസറുകളിലും കാണാൻ സാധിക്കില്ല, ഉരഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് മിക്ക ദിനോസറുകൾക്കും നിവർന്നു നിൽക്കാൻ സാധിക്കുമായിരുന്നു. ഇത് കൂടാതെ പല പുരാതന ജീവികളെയും പ്രത്യേകിച്ച് മോസസോറുകൾ, ഇക്തിയോസർ, ടെറാസോറസ്, പ്ലിസിയോസോറിയാ, ഡൈമെട്രോഡോൺ എന്നിവയെയും ദിനോസറുകളായി തെറ്റിദ്ധരിച്ചിരുന്നു.